• 24 декабря, 2025 2:11 пп

Қазақстандағы діни саясат және оның Түркістандағы көрінісі

Автор:admin

Дек 22, 2025

Қазақстан тәуелсіздік алған күннен бастап діни саясатты бейбітшілік пен төзімділік қағидаттарына негіздеп қалыптастырды. Ел Конституциясы әр азаматтың ар-ождан бостандығын қамтамасыз етсе, мемлекеттік саясаттың негізгі бағыты – конфессияаралық келісімді сақтау, дін саласын заңды реттеу және діни қауымдастықтармен тұрақты диалог орнату. Қазақстанның бұл бағыты әлемге танылған «қазақстандық модель» ретінде бағаланып, түрлі халықаралық ұйымдар тарапынан оң пікірге ие болып келеді.

 

Мемлекет діннен бөлінгенімен, қоғамдағы діни құбылыстарды назардан тыс қалдырмайды. Осы мақсатта Дін істері жөніндегі агенттік, өңірлік басқармалар, Қазақстан Халық Ассамблеясы жанындағы құрылымдар және конфессияаралық кеңестер жұмыс істейді. Бұл институттар дін саласындағы ахуалды талдап, алдын алу шараларын жүргізіп, радикализмнің жолын кесуге, дәстүрлі діни білімді күшейтуге бағытталған саясатты жүзеге асырады. Қазақстанда түрлі діни ұйымдарға кең мүмкіндік берілген: мешіттер, шіркеулер, католиктік және протестанттық қауымдар, иудейлік бірлестіктер – барлығы мемлекеттік заң аясында қызмет етеді.

 

Осы жалпыұлттық діни саясаттың нақты көрініс табатын орталықтарының бірі – Түркістан. Түркістан ежелден сопылық ілімнің бесігі, түркі халықтарының рухани өзегі, Ясауи жолының орталығы ретінде танылған. Қаладағы діни ортаның тарихилығы мен мәдени-рухани тереңдігі қазіргі мемлекеттік саясатпен үйлесе отырып, ерекше рухани кеңістік қалыптастырады.

 

Түркістандағы діни саясат ең алдымен тарихи мұраны қорғау және оны қоғамға дұрыс жеткізу арқылы көрінеді. Қожа Ахмет Ясауи кесенесі – тек сәулет ескерткіші емес, қазақ руханиятының алтын арқауы. Мемлекет бұл нысанды ЮНЕСКО тізіміне енгізіп, қаланың жаңару жоспарын қабылдап, рухани туризмді дамытуға басымдық берді. Мұнда өтетін ғылыми-танымдық конференциялар, дінтанулық форумдар, мәдени іс-шаралар тек аймақтық емес, халықаралық деңгейде Түркістанның рухани мәртебесін арттыра түседі. Сонымен қатар, Түркістанда конфессияаралық келісімнің нақты үлгісі жүзеге асуда. Қалада түрлі этнос өкілдері мен діни бағыттағы қауымдастықтар бір кеңістікте өмір сүріп, бірлік пен түсіністікті сақтап келеді. Бұл – Қазақстанның діни саясатының практикалық нәтижесі. Діни экстремизмнің алдын алу, жастардың діни сауатын арттыру, дәстүрлі исламды насихаттау, тарихи-мәдени нысандарды қорғау – өңірдегі басты бағыттар.

 

Түркістандағы ахуал Қазақстандағы діни саясаттың негізгі мақсаты жүзеге асып жатқанын көрсетеді: рухани құндылықтарды заманға сай жаңғырту, толеранттылықты күшейту, діни сананы мәдениетпен ұштастыру. Түркістан – осы саясаттың табиғи орталығы, тарихи негізі және қазіргі заманғы жарқын көрінісі.

JSK Enter Media

Автор: admin