• 24 декабря, 2025 10:56 дп

Түркі әлемі-Түркістан әлемі

Автор:admin

Дек 24, 2025

Түркі әлемі – ежелден өз тарихы, мәдениеті мен ортақ тағдыры арқылы тұтастығын сақтаған ұлы цивилизация. Бүгінде бұл біртұтас халық әр түрлі мемлекеттерге бөлінгенімен, рухани сабақтастығы мен ынтымақтастық құрылымы түрлі халықаралық институттар арқылы қайта нығая түсуде. Тұрақтылық пен жан‑жақты келісім жолында Түркі жұртының ең маңызды орталықтарының бірі — қасиетті Түркістан қаласы. Болашақта Түркі әлемі жаһандық деңгейде ықпалды саяси күшке айналуы мүмкін, ал Түркістан оның рухани және дипломатиялық мақтанышы ретінде ерекше орын алады.

 

Бүгінгі күні Түркі тектес мемлекеттер арасындағы серіктестіктің ең маңызды институттарының бірі — Түркі Мемлекеттері Ұйымы (Organization of Turkic States, OTS), бұрынғы Түркі Кеңесі. Бұл ұйым 2009 жылы Нахчыван келісімі негізінде құрылып, бейбітшілікті сақтау, өзара сенімді нығайту, терроризм, сепаратизм және трансшекаралық қылмысқа қарсы ынтымақтастықты қамтамасыз ету міндеттерін өзіне алды. Сонымен қатар, Түркі Мемлекеттері Ұйымы “Түркі Әлемінің Болашағы – 2040” стратегиялық құжатын қабылдап, 2030–2040 жылдар аралығындағы интеграциялық, экономикалық, мәдени және әлеуметтік даму жолдарын айқындады.

 

Түркі ұйымдарының тағы бір маңызды буыны — ТҮРКСОЙ (Халықаралық Түркі мәдениеті ұйымы), ол мәдени мұраны, тіл мен дәстүрді сақтау және дамыту саласында жұмыс істейді. Ғылыми-зерттеу бағытында маңызды рөл атқаратын Түркі Академиясы ортақ түркілік тарих, әдебиет, география мәселелерін зерттеп, жас ұрпақты ортақ мәдени санамен тәрбиелеуге күш салады. Ақсақалдар кеңесі — Түркі Мемлекеттері Ұйымының Elders’ Council — көшбасшылар мен халық арасындағы байланысты нығайтып, тарихи-рухани жолдарды сақтауда маңызды платформаны құрайды.

 

Түркістан — тек Қазақстанның ғана емес, күллі түркі жұртының рухани орталығы. Қожа Ахмет Ясауи кесенесі мен оның ғибратты мұрасы ғасырлар бойы түркі халықтарын бірлікке шақырып келеді. 2021 жылы Түркітілдес мемлекеттердің саммиті Түркістанда «Түркістан — түркі әлемінің рухани астанасы» деп аталатын декларация қабылдады. Мәулен Әшімбаев бастаған түркітілдес жастар саммиті жас буынға ортақ тамыр, ортақ тарих, ортақ міндеттер туралы саналы ой тастады. Бұл қаланың рухани күші мен тарихи беделі түркі елдерінің интеграциясы мен бірлігін нығайтуда дипломатиялық және мәдени бірегей “жүрек” рөлін атқаратынын көрсетті.

 

Қазақстанның көпэтносты қоғамында бірлік сақтау – мемлекет тұрақтылығының негізгі кепілі. Осы тұрғыдан алғанда, Қазақстан халқы Ассамблеясы – елдегі татулық пен келісімді нығайтуға арналған бірегей институт. Ол құрылған 1995 жылдан бастап еліміздегі этносаралық қатынастарды дамытуға, халықтар арасындағы өзара құрметті арттыруға бағытталған саясатты жүзеге асырып келеді. Ассамблеяның басты міндеті – түрлі мәдениет өкілдерін ортақ құндылыққа біріктіру, мемлекетке деген сенімді нығайту.

JSK Enter Media

Автор: admin